Komin murowany czy systemowy?

Komin w tradycyjnym domku jednorodzinnym najczęściej budowany jest jako oddzielna samonośna konstrukcja, lub stanowi część ściany nośnej budynku. Musi on być odpowiednio wytrzymały na różnego rodzaju czynniki, jak kwas, wysoka temperatura, w tym pożar. Istotne jest także, aby komin zapewniał prawidłowy ciąg, gdyż inaczej nie będzie spełniał dobrze swojej funkcji.

Wielu inwestorów zastanawia się jaki wybrać komin do domu jednorodzinnego. Przeważnie jest to dylemat, czy wybrać komin murowany czy systemowy (czasami określany jako "gotowy komin").

Komin murowany

Tradycyjny komin murowany składa się z fundamentu, trzonu, wlotu, czapki kominowej oraz odpowiedniej obróbki blacharskiej. Fundament wykonuje się przeważnie z betonu, odpowiednio zbrojonego, aby zwiększyć jego wytrzymałość. Można go jednak wykonywać również w formie murowanej np. z pełnych cegieł. Do wykonania fundamentu pod komin stosuje się słabsze betony B7,5 – B10 (C8/10 wg nowych oznaczeń mieszanek betonowych).

Trzon wykonujemy z cegieł łączonych odpowiednią zaprawą cementową. Zaleca się stosowanie gotowych zapraw, co zapewni ich jednorodność na całej wysokości komina. W przypadku stosowania cegieł klinkierowych należy stosować odpowiednią dla nich specjalną zaprawę, która jednocześnie najczęściej nie wymaga stosowania dodatkowych fug wypełniających. Jeżeli przy cegle klinkierowej zastosujemy tradycyjną zaprawę, to wystąpi zjawisko wykwitów, w postaci białych plam na cegłach. Nie zaleca się tynkowania wewnętrznej strony przewodów kominowych, szczególnie w przypadku kanałów dymowych.

W przypadku kominów murowanych musimy ściśle przestrzegać minimalnych wymiarów przewodów kominowych, które najczęściej wynoszą 14x14cm. Wymiary te należy za każdym razem zweryfikować z dokumentacją projektową, i nie należy ich samowolnie zmniejszać. Istotne jest, aby przy murowaniu przewodów kominowych zachować ich gładką powierzchnią, bez nadmiernych wklęśnięć i występów. W tym calu zaleca się stosowanie odpowiednich szablonów.

Należy zachowywać minimalne odstępy (przegrody) pomiędzy przewodami kominowymi 12cm (jedna cegła). Nie wolno samowolnie zmniejszać tych odległości, bez konsultacji z projektantem. Korzystne może być zgrupowanie przewodów dymowych i spalinowych z przewodami wentylacyjnymi. Zapewni to zmniejszenie strat ciepła w kominie oraz pozwoli stworzyć lepszy ciąg.

Komin systemowy

Komin systemowy składa się z fabrycznie przygotowanych odpowiednio dopasowanych zestawów rur (elementów przewodów kominowych), kształtek, akcesoriów pomocniczych i dodatkowych, jak drzwiczki rewizyjne, kratki wentylacyjne itp. Wykonywane są one z materiałów odpornych na działanie kwasów i ognia, co zapewnia duże bezpieczeństwo ich użytkowania. Część dostępnych na rynku przewodów kominowych systemowych dodatkowo, od strony wewnętrznej, zawiera izolację termiczną, w formie mat termoizolacyjnych. Tego typu odcinki przewodów stosuje się w nieogrzewanych pomieszczeniach lub na fragmentach, znajdujących się na zewnątrz budynku. Rozwiązania takie pozwalają na zapewnienie dobrego ciągu, poprzez stałe utrzymanie odpowiedniej temperatury w całym przewodzie kominowym.

Rury najczęściej obudowane są specjalnymi lekkimi pustakami keramzytobetonowymi (wykonanymi z tzw. lekkiego betonu) lub pustakami ceramicznymi wielokanałowymi. Często obudowy rur dodatkowo pełnią funkcję kanałów wentylacyjnych, co znacząco upraszcza i zmniejsza koszty budowy całego komina.

Przy wyborze komina systemowego należy zwrócić uwagę na to, dla jakiego typu urządzeń grzewczych jest on przystosowany. Dostępne są na rynku również kominy uniwersalne, które zapewniają odpowiednią odporność na działanie zarówno kwasów, jak i wysokiej temperatury od pożaru sadzy. Oznacza to, że ten sam komin może być stosowany przy ogrzewaniu domu zarówno gazem, olejem, paliwami stałymi. Zaletą kominów systemowych jest, w większości wyrobów, brak konieczności dokonywania zmian w konstrukcji przewodów kominowych, w sytuacji zmiany źródła ogrzewania.

W przypadku stosowania do ogrzewania kotła kondensacyjnego warto zwrócić uwagę na systemy kominowe ze specjalnymi, oddzielnymi kanałami powietrznymi, odprowadzającymi parę wodną. Generalnie na rynku rozróżnia się kominy systemowe szamotowe i stalowe oraz konstrukcje mieszane.

Komin szamotowy (ceramiczny)

Tego typu rozwiązania konstrukcji kominów systemowych są spotykane najczęściej. Wykonane są one z tzw. ceramiki szamotowej, powstałej w wyniku wypalenia mieszaniny zmielonego złomu szamotowego i wysuszonej, zmielonej gliny ogniotrwałej. Dzięki temu, kominy szamotowe charakteryzują się bardzo dużą odpornością na szybkie zmiany temperatur i mają cechy wysoko ogniotrwałe.

Dostępnych jest kilka grubości i rodzajów ceramiki szamotowej stosowanej do kominów systemowych, które dobierane są w zależności od rodzaju przewodu – dymowa lub spalinowa. Można także zakupić przewody uniwersalne, dostosowane do obu rodzajów spalin. Materiał z jakiego wykonane są przewody kominowe, czyli wysoko ognioodporny szamot, zapewnia bezpieczne odprowadzenie spalin, których temperatura osiągać może nawet 600⁰C.

Komin systemowy charakteryzuje bardzo duża szczelność połączenia poszczególnych elementów prefabrykowanych, znacznie wyższa niż w przypadku komina murowanego (czasami określanego jako komin tradycyjny)

Kominy szamotowe stawia się na odpowiednio wykonanym fundamencie, przeważnie na dnie komina układa się materiał izolacyjny, na którym muruje się fundament do wysokości ok. 30cm. Do jego wykonania można stosować cegły lub lekkie pustaki. Tak wykonany fundament dodatkowo zaleca się uszczelnić poprzez nałożenie specjalnych zapraw cementowo – wapiennych. Ów fundament stanowi obudowę dla dolnej części komina systemowego, to znaczy dla pojemnika na kondensaty.

Połączenia poszczególnych prefabrykowanych elementów komina wykonuje się przy ich uszczelnieniu specjalnymi kitami ceramicznymi, które zapewniają jednocześnie dobre parametry izolacyjne (izolacja termiczna).

Komin stalowy

Na rynku dostępne są także kominy systemowe z przewodami wykonanymi ze specjalnej stali wysoko kwasoodpornej. Są one tańsze niż komin ceramiczny (szamotowy). Kominy stalowe mogą stanowić oddzielny przewód kominowy, jak w przypadku systemów ceramicznych, lub mogą zostać wpuszczone w komin murowany, np. przy jego wadliwym wykonaniu.

Rury stalowe najczęściej osłonięte są dodatkową warstwą izolacji termicznej. Jest to konieczne, gdyż stal stanowi materiał bardzo łatwo przewodzący ciepło, i przy braku dodatkowej ochrony cieplnej nastąpi szybkie wychładzanie przewodu kominowego. W konsekwencji może doprowadzić do skraplania pary wodnej, siarczanów i azotanów (które tworzą wtedy tzw. kondensat).

Konstrukcje stalowe są lekkie i nie wymagają budowy specjalnych fundamentów jak kominy murowane czy ceramiczne systemowe. Można je montować bezpośrednio do ściany. Należy jednak pamiętać o odpowiedniej odległości przewodów stalowych od obudowy komina, wykonanej z materiałów łatwopalnych. Stal osiąga bardzo duże temperatury. Z tego względu należy ograniczyć możliwości dotykania przewodu kominowego, aby zredukować ryzyko oparzenia.

Poszczególne elementy komina stalowego łączy się poprzez wsuwanie elementów „jeden w drugi” i zaciśnięcie ich specjalnymi obejmami.

Kominy systemowe mieszane

Na rynku dostępne są również systemy kominów mieszanych ceramiczno – stalowych lub stalowo – ceramicznych. Pierwszy człon określenia komina dotyczy materiału, z którego wykonany jest właściwy przewód kominowy. Drugi człon związany jest z materiałem stanowiącym obudowę przewodu.

Kominy takie najczęściej są dedykowane pod konkretne rozwiązanie i dla określonego rodzaju powstających spalin. Mogą one stanowić kompromis pomiędzy zaletami komina stalowego i ceramicznego. Ich wadą często jednak jest brak uniwersalności w zakresie stosowanych rodzajów źródeł ogrzewania, a tym samym rodzaju spalin wprowadzanych w przewód kominowy.

Jaki wybrać komin do domu jednorodzinnego?

Bez problemu można znaleźć zarówno zwolenników jak i przeciwników kominów murowanych i systemowych. Bez wątpienia kominy systemowe charakteryzują się znacznie szybszym okresem wykonania prac, często jest to zaledwie kilka dni (nie licząc ostatecznego wykończenia górnej części komina, której czas wykonania zależy bezpośrednio od stosowanych materiałów i technologii).

Koszt budowy komina systemowego jest niższy w porównaniu do kominów murowanych. Charakteryzują się także dużą szczelnością połączeń między prefabrykowanymi elementami, co często trudne jest do uzyskania w kominach murowanych.

Zaletą kominów systemowych, w większości dostępnych na rynku rozwiązań, jest ich duża uniwersalność, tj. dostosowanie do różnego rodzaju spalin.

Na kominy ceramiczne najczęściej producenci udzielają 30 letniej gwarancji, natomiast na kominy stalowe 10 letniej.

Z tych względów co raz więcej inwestorów decyduje się na kominy systemowe, najczęściej ceramiczne.

Nie oznacza to jednak, że komin murowany będzie na pewno gorszy. Należy jednak, w przypadku wyboru technologii murowanej, zwrócić szczególną uwagę na jakość wykonania wszystkich elementów komina, aby zachowana była pełna szczelność i odpowiednia powierzchnia wewnętrzna, co zapewni prawidłowy ciąg i pracę komina. Budowa komina murowanego wymaga zatrudnienia doświadczonego specjalisty murarza, nie zaleca się wykonywać tych prac samodzielnie, jeśli wcześniej nie mieliśmy do czynienia z pracami murarskimi.